Birinci Dünya Savaşı’ndan yenik çıkan İttihatçılar hızla yeni bir örgütlenme yaratarak, Anadolu’da iktidar mücadelesine giriştiler.
23 Nisan 1920’de Büyük Millet Meclisi toplandı. Meclisi oluşturan mebuslar seçimle gelmişlerdi, ancak “millî” harekete muhalif olanlarla gayrimüslimler seçimlere alınmamıştı.
Tümüyle antidemokratik bir yapıya sahip olan meclis, dualar ve tekbirler eşliğinde açılmıştı.
Meclisin açılışının bir Cuma günü yapılmasına karar verilmişti.
Cuma namazı kılınacak, aşrı şerifler okunacak, Sancak-ı Şerif önde olmak üzere, tekbir ve dualarla Meclis binasına gelinecekti. Ankara Ulus’taki bina, bu amaçla hazırlanmış ve salonunun duvarına da “Ve emruhum şûrâ beynehum” (Müslümanların işleri, aralarında istişareyle yürütülür) âyetinin yazıldığı levha asılmıştı.
21 Nisan 1336 (1920) tarihli ve “Hey’et-i Temsiliye Namına M. Kemal” imzasını taşıyan ve etrafa gönderilen tamimin bir maddesinde şöyle deniyordu:
“Vatanın istiklâli, Makam-ı Refî-i Hilâfet ve Saltanatın kurtarılması gibi en mühim ve hayati vazifeleri ifa edecek olan Büyük Millet Meclisi’nin açılış gününü Cuma’ya tesadüf ettirmekle, mezkur günün mebrûkiyetinden istifade edilecek ve açılıştan önce, bütün mebusların iştirakiyle Hacı Bayram-ı Velî Camii Şerifinde Cuma namazı eda olunarak Envâr-ı Kur’an ve Salâttan istifade olunacaktır.
Namazdan sonra Lihye-i Saadet ve Sancak-ı Şerifi hâmilen Daire-i Mahsûsaya kadar Kolordu Kumandanlığı’nca askeri kıtalarla özel tertibat alınacaktır.”
Önceden tasarlandığı gibi yapıldı. 23 Nisan 1920 Cuma günü, Cuma namazından sonra kalabalık tekbir sesleri eşliğinde meclisin önüne geldi.
Burada kurbanlar kesildi ve Bursa Mebusu Hoca Fehmi Efendi coşkulu bir dua okudu.
Meclis salonunda herkes yerini aldıktan sonra hocalar, dua ayetlerini hep bir ağızdan okudular.
Hacı Bayram Velî Türbesi’nden alınan Sancak, kürsüye dikildi. Rahle üstünde getirilen Kur’an-ı Kerim ve Sakal-ı Şerif de kürsüye kondu.
Büyük Millet Meclisi’nin açılışı işte böyle dinsel bir havada gerçekleştirilmişti.
O zamanki güçler dengesi bunu gerektiriyor, Mustafa Kemal önderliğindeki İttihatçılar iktidar mücadelesindeki yerlerini sağlamlaştırıncaya kadar bekliyorlardı.
Nitekim 1925 yılı itibarıyla Mustafa Kemal mecliste kendisine muhalefet edenleri “mürteci” üst başlığı altında tasfiye etti, kurulmuş olan yeni cumhuriyette “Diyanet İşleri Başkanlığı” tarafından belirlenen çerçevenin dışındaki dinsel faaliyetler yasaklandı, bir zamanlar Birinci Meclis’te dualara ortak olan yol arkadaşları darağaçlarında sallandırıldı.
Cumhuriyet, başta inanç ve örgütlenme olmak üzere, tüm özgürlükleri çok uzun bir süre için rafa kaldırıyordu.
ACABA DİYORUM..
1. Meclis’in açılışının belgeseli yapılsa..
Hani o kapıda kelime-i tevhid bayrağı asılan, içeride kürsünün arkasında “Ve emruhum şura beynehüm (42 – Şura – 38)” (Bütün ortak iş, mesele ve idareleri; aralarında şura ve danışma iledir. Ancak bu şekilde karar verirler …
ayetinin yazılı olduğu levhanın bulunduğu, kapısında hacı, hoca, şeyh, ülemanın hep birlikte Cuma namazından sonra Hacı Bayram Camii’nden çıkıp,
Amin alayı ile meclise gelişinin ve o dua sahnesinin yeniden canlandırılmasını düşünebiliyor musunuz?
Kapıda dua eden o hacı-hoca takımı arasında Mustafa Kamal da dua edenler arasında yerini alır.
Bu fotoğraf aslında kurtuluş savaşını veren ve devleti yeniden kuran iradenin hangi irade olduğunu gösterir..
Tabii bu zor iş..
O zaman resmi tarihi ne yapacaksınız.
Çeşitli Makale ve Yazılarım için:
http://www.turklider.org/TR/DesktopDefault.aspx?tabid=1583 da ” Haluk Cangökçe Gözüyle”
